Her birey; iki el, iki ayak, iki göz ve iki beyin yarıküresine
sahiptir. ılk bakışta simetrik gibi görünen insan vücudu, aslında
önemli asimetrik detaylara sahip: Birincisi; öncü bir elimiz var(çoğu
insan için sağ el), ikincisi; öncü bir gözümüz var ve üçüncüsü;
beynimiz fonksiyonel olarak asimetrik: sol yarıküre teorikle(mantıksal
düşünmeyle) ve konuşmayla alakalı; sağ yarıküre ise resimsel
duyarlılıkla alakalı.
ınsanların üçte ikisinde sağ göz, üçte birinde ise sol göz öncü. Bunu
tespit etmek için geliştirilmiş özel testler mevcut. Peki bu kişisel
farklar, görsel bilgi algısına(mesela sağdaki ya da soldaki bir metin)
etki eder mi? (
www.turk-bilim.com)Bu konuda yapılan çalışmalardan biri, tamamı sağ elini kullanan; fakat
bir kısmının öncü gözünün sağ, bir kısmının öncü gözünün sol olduğu bir
grup öğrenci ile yapılmış. Öğrencilerden bilgisayar ekranına verilen
bir metni okumaları istenmiş. Metin hem ekranın sağına, hem de soluna
yerleştirilip farklı farklı denenmiş. Bu sırada öğrencilerin başının
ekranın tam ortasında sabitlenmiş olması sağlanmış. (Böyle bir durumda,
görme alanının sol yarısından gelen görme bilgisi beynin sağ yarısına;
sağdan gelen ise sol yarısına iletilir.) Deneyde sol gözü öncü olan
öğrencilerin yazıyı ekranın solundayken daha hızlı okudukları ortaya
çıkmış.
Daha detaylı çalışmalar, sol gözlü öğrenciler soldaki metni okurlarken, beyinlerinin daha fazla sembolü algıladığını göstermiş.
Görme alanının sol yarısında, göz fiksasyonu daha yüksek r0;bilgi
kapasitesir1; ile tanımlanıyor. Bu, direk olarak okuma hızıyla alakalı:
Kişi, bir fiksasyon sırasında ne kadar fazla sembolü algılayabiliyorsa
o kadar hızlı okuyabiliyor. Okuma başarısının bir göstergesi daha var:
Okuma esnasında, bakışlar periyodik olarak daha önce okunmuş sözcüklere
geri döner(algılanma zorluğuna göre). Araştırmada sol gözlü öğrenciler
sol taraftaki metni okurken, sağdakine göre daha az geri dönüş yapmış.
Bu da soldaki metni algılamadaki başarıyı destekleyen bir gösterge.
Bunun yanı sıra, sol gözlü öğrencilerin büyük çoğunluğu soldaki metni
okurken hızlı göz hareketlerini daha çabuk yapmışlar.
Bu tarz farklılıkların nedenleri konusunda, fizyologlar şu an ancak tahminler yapabiliyorlar.
Araştırmadaki öğrencilerin tamamı sağ elini kullanan öğrencilerdi.
Kullandıkları bu öncü sağ elin kontrolünü sağlayan ise beynin sol
yarısı. Sağ gözlü öğrencilerde, bu öncü sağ gözü kontrol eden de yine
beynin sol yarısı. Sol gözlü öğrencilerde ise; bu öncü sol gözü beynin
sağ yarısı kontrol ediyor ki, bu sağ yarı öncü elin kontrolünü
sağlamadığından daha serbest. Bu serbestlik de sol gözlü öğrencilerin
soldaki metni daha hızlı okumasına katkı yapan bir neden olarak
gösterilebilir.
Peki tüm bu yukarıdaki bilgiler bize hangi konuda yardımcı olabilir?
Mesela bazı ürünlerin üretiminde öncü göze göre üretim yapılabilir. Sol
elini kullanan insanlar için özel araçlar yapılabiliyor. Örneğin;
solaklara özel kapı kolları. Fakat sol gözlü insanlar için özel
tasarlanmış bir ürün henüz yok. Kim bilir, belki bir gün o da
yapılırr
ALINTIDIR